Συντονισμένες ομοβροντίες αντιαρματικών. Είναι αρκετές;

16/03/2020

Ελλείψει πρόβλεψης για τον αντίκτυπο του κορονοϊού στην ανάπτυξη των οικονομιών, οι υπεύθυνοι διαμόρφωσης των οικονομικών πολιτικών επιδίδονται στην ενστάλαξη εμπιστοσύνης καταναλωτικής και επιχειρηματικής. Ο στόχος είναι η αποφυγή διαρκούς οικονομικής ζημιάς προερχόμενης από μαζικές απολύσεις και πτωχεύσεις λόγω της απώλειας εσόδων και κατ’ επέκταση από τραπεζικής άποψης την αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την αστάθεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Η χρονική διάρκεια της επέκτασης του κορονοϊού είναι άγνωστη. Ορθά η μέριμνα αυτήν την στιγμή επικεντρώνεται επιτακτικά στην παραμονή στα σπίτια μας, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι πολλοί πάροχοι υπηρεσιών δεν θα μπορέσουν να ανακτήσουν τα χαμένα έσοδα. Όταν με το καλό τελειώσει η ‘καραντίνα’ δεν θα επισκεφτούμε 2 φορές τα σινεμά η τα εστιατόρια.

Με τα πρόσφατα μέτρα των κεντρικών τραπεζών (μείωση επιτοκίων σε επίπεδα μηδενικά, όσες είχαν το περιθώριο) φαίνεται να εξαντλείται το ορθόδοξο οπλοστάσιο νομισματικής πολιτικής. Το επόμενο στάδιο θα είναι η εξάντληση του ανορθόδοξου περιθωρίου (ποσοτική χαλάρωση). Αυτά είναι όμως δοκιμασμένα και αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισης ενός κλονισμού της προσφοράς.

Η σημερινή συγκυρία συνιστά ένα προκλητικό μείγμα, κλονισμού προσφοράς, αλλά αναμφισβήτητα και ζήτησης. Θεωρούμε ότι τα μέχρι τώρα μέτρα νομισματικής υφής είναι στην σωστή κατεύθυνση προκειμένου να αποφευχθεί η σύσφιξη των χρηματοοικονομικών συνθηκών και να τονωθεί η εμπιστοσύνη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

Τα βασανιστικά σημερινά ερωτήματα που απευθύνονται στους διαμορφωτές πολιτικών όχι μόνο νομισματικών αλλά και δημοσιονομικών είναι αν όλα αυτά τα μέτρα είναι αρκετά και αν όχι τι χρειάζεται να κάνουμε.

Θεωρούμε ότι τα αναγκαία μέτρα θα πρέπει να έχουν σαν στόχο αφενός την δημιουργία ενός πλέγματος ασφαλείας αφετέρου την παροχή κινήτρων κυρίως σε μια ύστερη φάση. Το πλαίσιο ασφάλειας θα πρέπει να περιλαμβάνει γενναιόδωρη χρηματοδότηση των συστημάτων υγείας και των σχετικών με την κρίση δημοσίων υπηρεσιών, μέτρων διασφάλισης του αξιόχρεου των επιχειρήσεων αλλά και των νοικοκυριών, φορολογικές εκπτώσεις η απαλλαγές, ελάφρυνση ασφαλιστικών υποχρεώσεων.

Κατανοούμε τις ιδιαιτερότητες των εκάστοτε κρατών αλλά αυτές αποτελούν προκλήσεις στην σημερινή συγκυρία. Η ευρωζώνη έχει να διαχειριστεί ιδιορρυθμίες 19 χωρών, χωρίς κοινό προϋπολογισμό και επικεντρώνοντας την φροντίδα της στο τραπεζικό σύστημα δεδομένης της σημασίας του σαν μηχανισμός μετάδοσης της νομισματικής της πολιτικής ( 90% του δανεισμού των επιχειρήσεων είναι τραπεζικός). Οι ΗΠΑ έχουν να αντιμετωπίσουν μια πολύ σημαντική για την οικονομία τους χρηματιστηριακή αγορά δεδομένου του σημαντικού ρόλου που επιτελεί στην διαμόρφωση της επιχειρηματικής και καταναλωτικής εμπιστοσύνης.

Στην πίεση για δράση εκ μέρους των διαμορφωτών πολιτικής επι του παρόντος υπάρχει απάντηση νομισματικής υφής. Θεωρούμε ότι η κατάλληλη ανταπόκριση θα ήταν μια ογκώδης εμπλοκή κεντρικών τραπεζών και κυβερνήσεων με εμπροσθοβαρείς νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές όχι ύψους 0,3% έως 1% του ΑΕΠ, αλλά 2 έως 4%.

Ευρώπη

Αμετάβλητο άφησε η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα το παρεμβατικό της επιτόκιο στην πρόσφατη της συνεδρίαση, απογοητεύοντας τις προσδοκίες για μια μείωση τουλάχιστον κατά 0,1%. Σύμφωνα με την δήλωση της κεντρικής τράπεζας, τα ρυθμιστικά της επιτόκια θα παραμείνουν σ αυτά τα χαμηλά επίπεδα μέχρι να επιτευχθεί ο επιδιωκόμενος στόχος του πληθωρισμού. Στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, ανακοινώθηκε η επιπλέον αγορά ενεργητικών αξίας 120δις ευρώ μέχρι το τέλος του έτους, δηλαδή οι μηνιαίες αγορές από 20 δις θα ανέλθουν σε 32-33δις. Η πρόεδρος C. Lagarde άρχισε την συνέντευξη τύπου, απαιτώντας περισσότερη δημοσιονομική επέκταση και τονίζοντας ότι η κεντρική τράπεζα δεν μπορεί μόνη της να μετριάσει τις συνέπειες του κορονοϊού.

Ην. Βασίλειο

Η κεντρική τράπεζα της Αγγλίας σε μια έκτακτη συνεδρίαση της προχώρησε ομόφωνα στην μείωση του παρεμβατικού της επιτοκίου κατά 0,5% στο 0,25%. Η απρογραμμάτιστη αυτή κίνηση είναι η πρώτη από τον Οκτώβριο του 2008. Η τράπεζα εξήγγειλε επίσης ένα σχέδιο ενίσχυσης/χρηματοδότησης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων το οποίο θα μπορούσε να ανέλθει στο ποσό των 100 δις λιρών Αγγλίας.

Γαλλία

Κατά 2,8% εξασθένισε η βιομηχανική παραγωγή τον μήνα Ιανουάριο σε ετησιοποιημενη βάση. Η αδυναμία της παραγωγής που παρατηρείται συνιστά ιδιαίτερους λόγους ανησυχίας δεδομένου του γεγονότος ότι στα ανακοινωθέντα στοιχεία έχουν εκλείψει τα αρνητικά αποτελέσματα λόγω των πρόσφατων απεργιών και δεν είναι καθόλου ενσωματωμένα ακόμη τα δεδομένα ασυνεχειών λόγω του κορονοϊού.

Γερμανία

Στα 18,5 δις υποχώρησε το εμπορικό πλεόνασμα τον Ιανουάριο από 19 δις τον προηγούμενο μήνα και χωρίς ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Αμερική

ΗΠΑ

Σε αντίθετη πορεία ο ονομαστικός πληθωρισμός και ο σκληρός πυρήνας του τον Φεβρουάριο. Από 2,5% υποχώρησαν στο 2,3% οι τιμές και από 2,3% ανήλθαν στο 2,4% αντίστοιχα.
Με προκαταρτική ένδειξη 95,9 από 101, επιδεινώθηκε τον Μάρτιο ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Η πτώση αποδίδεται στην εξάπλωση του κορονοϊού και στην έντονη πτώση των μετοχών.
Η FED σε μια έκτακτη συνεδρίαση η οποία έλαβε χώρα την 15ην Μαρτίου αντί της προγραμματισμένης της 17-18ης , αποφάσισε τα παρακάτω:

- Μείωση του παρεμβατικού της επιτοκίου κατά 1% στην ζώνη 0-0,25%.

- Αγορά ενεργητικών το επόμενο διάστημα, αξίας 500 $δις σε μορφή κρατικών ομολόγων και 200$δις σε μορφή ενυπόθηκων δανείων. Οι αγορές αυτές θα γίνουν προκειμένου να διαβεβαιωθεί η εύρυθμη λειτουργεία των αγορών διαπραγμάτευσής των. Εν προκειμένω η FED έχει ήδη προβεί σε αγορές ύψους 13$δις την 13ην Μαρτίου και προτίθεται να συνεχίσει με αντίστοιχες, ύψους 40$δις την 16ην.
- Η FED στα πλαίσια του ρόλου της ως παρόχου ρευστότητας των παγκόσμιων χρημ/κων και χρηματοδοτικών αγορών, μείωσε το επιτόκιο χρηματοδότησης (discount rate) κατά 1,5% στο 0,25%, προχώρησε σε συμφωνία με άλλες κεντρικές τράπεζες προκειμένου να επεκτείνει την ρευστότητα διαθέσιμων δολαρίων παγκοσμίως, μείωσε το ποσοστό των αναγκαστικών διαθεσίμων των εγχώριων τραπεζών στην κεντρική τράπεζα, ώστε οι τράπεζες να μπορούν να δανείζουν με ευχέρεια τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που επηρεάζονται από τον κορονοϊό.

Ασία

Ινδία

Μετά από 6μηνη άνοδο ο πληθωρισμός κατέγραψε τον Φεβρουάριο άνοδο 6,6%, ρυθμό μειωμένο από το 7,6% του Ιανουαρίου.
Μεγέθυνση 2% παρουσίασε η δείκτης βιομηχανικής παραγωγής τον Ιανουάριο σε ετησιοποιημενη βάση, από 0,1% αύξηση τον Δεκέμβριο.

Κίνα

Υψηλός στο 5,2% συνεχίζει να παραμένει ο πληθωρισμός του Φεβρουαρίου αν και σημείωσε μικρή υποχώρηση από το 5,4% του προηγούμενου μήνα. Το ύψος αυτό αποδίδεται κυρίως στο επίπεδο των τιμών των τροφίμων και στις ασυνέχειες που προέκυψαν στην οικονομική δραστηριότητα λόγω του κορονοϊού.