Στασιμοπληθωρισμός ένα φάντασμα των αγορών από τα παλιά.

photi

Τμήμα Ερευνών HellasFin Α.Ε.Π.Ε.Υ

Το τελευταίο διάστημα ένα όχι τόσο νέο φάντασμα στοιχειώνει τις αγορές, επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ο στασιμοπληθωρισμός. Το χαρακτηριστικό οικονομικό φαινόμενο της δεκαετίας του 1970, επανήλθε στην συζήτηση και προβληματισμούς της επικαιρότητας, με την εκτόξευση του πληθωρισμού στα υψηλότερα επίπεδα από το 2008 στις ισχυρότερες οικονομικά χώρες του αναπτυγμένου και αναδυόμενου κόσμου και τις πρόσφατες επι τα χείρω αναθεωρήσεις της αύξησης του ΑΕΠ τους.  

Ο στασιμοπληθωρισμός σαν συνθήκη, χαρακτηρίζεται από τον συνδυασμό της αργής οικονομικής ανάπτυξης, της υψηλής ανεργίας και του υψηλού πληθωρισμού. Παρά την σπανιότητά του το φαινόμενο είναι επικίνδυνο διότι από την μία αδυνατεί ο κόσμος να βρει εργασία και από την άλλη το διαθέσιμο εισόδημα αδυνατεί να συμβαδίσει με την άνοδο των τιμών προϊόντων και υπηρεσιών.

Αντιστεκόμαστε στον φόβο του στασιμοπληθωρισμού για αρκετούς λόγους. Προσεγγίζοντας το πρώτο σκέλος του τριπτύχου, την αργή δηλαδή οικονομική ανάπτυξη, σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε αυτήν την συνθήκη σαν υπαρκτή παρά τις πρόσφατες επι τα χείρω αναθεωρήσεις των απογειωτικών ρυθμών αύξησης των ΑΕΠ οι οποίοι επικράτησαν αμέσως μετά την άρση των λόγω πανδημίας περιορισμών. Ο μετριασμός ή η επιστροφή της οικονομικής ανάπτυξης στους ρυθμούς της μακροπρόθεσμης τάσης δεν συνιστά επ’ ουδενί λόγω στασιμότητα.

Στο πεδίο της υψηλής ανεργίας είναι εύκολο κάποιος να ισχυριστεί το αντίθετο. Στην σημερινή συγκυρία το ποσοστό της ανεργίας στην ευρωζώνη βρίσκεται στο επίπεδο του 2019 και το αντίστοιχο των ΗΠΑ στο 2016, συνδυαζόμενο μάλιστα με το παράδοξο σε 10,5 εκτμ κενές θέσεις εργασίας να αντιστοιχούν 7,7 εκτμ άνεργοι.

τιμών προϊόντων και υπηρεσιών πράγματι αποδεικνύεται λιγότερο μεταβατική απότι εκτίμησαν αρχικά οι κεντρικοί τραπεζίτες. Μάλιστα ο πρόεδρος της FED στην συνέντευξη της πρόσφατης συνεδρίασης δεν ανέφερε ούτε μια φορά τον όρο παροδικός. Οι δυστοκίες της εφοδιαστικής αλυσίδας είτε αφορούν έλλειψη μικροεπεξεργαστών, είτε υπερφορτωμένα λιμάνια είτε έλλειψη οδηγών φορτηγών θα είναι παρούσες για κάποιο διάστημα ακόμη.  

Ο κλονισμός που προέρχεται από την μείωση της προσφοράς με την ζήτηση σταθερή οπωσδήποτε οδηγεί για κάποιο διάστημα σε υψηλότερες τιμές. Οι κεντρικές τράπεζες δεν έχουν τα εργαλεία να αναζωογονήσουν αυτού του είδους την προσφορά, έχουν όμως όπλα και βούληση να τιθασεύσουν την ζήτηση στον βαθμό που συνεχιστεί αυτή η δυσαρμονία προσφοράς και ζήτησης.

Μία άλλη διάσταση στο θέμα του πληθωρισμού είναι αυτή της έκρηξης των τιμών της ενέργειας όπως και την δεκαετία το 70. Στον βαθμό βέβαια που ακόμη επηρεάζεται ο πληθωρισμός από τίς τιμές της ενέργειας, δεδομένης της σταδιακής μετάβασης σε χαμηλότερη ενεργειακή ένταση των οικονομιών σε σχέση με την δεκαετία του 1970. Με δεδομένη την παραμονή της τιμής του πετρελαίου για παράδειγμα στα τρέχοντα επίπεδα αλλά ακόμη και σε μετρίως υψηλότερα επίπεδα οδηγεί στατιστικά σε ένα χρόνο σε χαμηλότερα επίπεδα τον πληθωρισμό.

Μία σειρά άλλων συνθηκών λειτουργούν ανασταλτικά στην ενίσχυση ή διατήρηση πληθωριστικών πιέσεων στην οικονομία. Τα δημογραφικά στον αναπτυγμένο κόσμο για παράδειγμα συνθέτουν ένα αποπληθωριστικό πλαίσιο ενισχυόμενο από την γήρανση του πληθυσμού.

Η παγκοσμιοποίηση παρά τα επιμέρους φαινόμενα της έγερσης εμπορικών δασμών θα συνεχίσει να ανθεί. Το μεγάλο εργοστάσιο του κόσμου η Ασία και ειδικά η Κίνα υστερούν ακόμη στην εμφάνιση πληθωρισμού. Το ποσοστό συμμετοχής των εργαζόμενων σε εργατικά συνδικάτα σε αντίθεση με την δεκαετία του 70 συνεχίζει να υποχωρεί, με συνέπεια την χαλάρωση του διεκδικητικού πλαισίου για υψηλότερους μισθούς και την μετακύλησή τους στις τελικές τιμές. Η παραγωγικότητα της εργασίας με την ισχυρή διείσδυση της πληροφορικής αναμένεται να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο με την ολοκληρωτική αποκατάσταση της κανονικότητας με την πανδημία.

Κατά την εκτίμηση μας δεν συντρέχουν οι συνθήκες για να αναπτυχθεί στασιμοπληθωρισμός με τις συνέπειες της δεκαετίας του 70. Θα χρειαστούν αρκετοί ακόμη μεταβατικοί κλονισμοί προκειμένου να συντηρήσουν ένα υψηλό επίπεδο πληθωρισμού.

Η οικονομική στασιμότητα δεν είναι ένα άμεσο πρόβλημα.

 

 

Ευρώπη

  • Υποχώρηση σημείωσε ο ρυθμός της ετήσιας αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής τον Αύγουστο στο 5,1% από 7,7%.

Ην. Βασίλειο

  • Έκπληξη αποτέλεσε ο πληθωρισμός του Σεπτεμβρίου με την ήπια υποχώρησή του στο 3,1% από 3,2% τον προηγούμενο μήνα. Η επιβράδυνση χαρακτηρίζεται σαν μικρής διάρκειας, δεδομένων των αυξήσεων των τιμολογίων των εταιρειών κοινής ωφέλειας εντός του Οκτωβρίου.

  • Για 5ο συνεχόμενο μήνα υποχώρησαν οι λιανικές πωλήσεις οδηγώντας την ετήσια μεταβολή του Σεπτεμβρίου στο -1,3%.

Γερμανία

  • Στο 14,2% κλιμακώθηκε τον Σεπτέμβριο ο δείκτης τιμών παραγωγού. Η τιμή συνιστά και το υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 1974, την περίοδο της πρώτης πετρελαϊκής κρίσης. Ο ιστορικός συσχετισμός του εν λόγω δείκτη με τον αντίστοιχο των τιμών καταναλωτού, μας παραπέμπει σε ένα επίπεδο του πληθωρισμού στην χώρα στο ύψος του 4,1% όπου και βρίσκεται τώρα.

Ρωσία

  • Στο 7,5% από 6,75% αύξησε το παρεμβατικό της επιτόκιο η κεντρική τράπεζα της χώρας.

 

Αμερική

  ΗΠΑ

  • Στο μεταπανδημικό χαμηλό των 290.000, κατήλθε ο αριθμός των αρχικών αιτήσεων ανεργίας (initial jobless claims) από 296.000 την προηγούμενη εβδομάδα.

  • Στο 4,6% επιβραδύνθηκε τον Σεπτέμβριο ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής. Η αξιοποίηση της χωρητικότητας (capacity utilization) υποχώρησε στο 75,2%, επίπεδο τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων χαμηλότερο από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο του διαστήματος 1972-2020.

  • Επιβράδυνση παρουσίασαν τα δεδομένα του κατασκευαστικού τομέα κατοικιών, όπου τον Σεπτέμβριο οι ετήσιες ενάρξεις και άδειες ανεγέρσεων νέων κατοικιών, οι οποίες ανήλθαν στις 1,555εκ και 1589εκ, αυξήθηκαν κατά 7,4% και 0% αντίστοιχα σε ετήσια βάση.
  • Μειωμένες σε αριθμό κατά  2,3% σε ετήσια βάση ήταν οι 6290 εκτμ. αγοραπωλησίες υφιστάμενων κατοικιών που πραγματοποιήθηκαν τον Σεπτέμβριο. Η μέση τιμή πώλησης ήταν 352.800 $ ανά μονάδα, με μεταβολή 13,3% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2020. Η ζήτηση παραμένει ισχυρή δεδομένης της επιθυμίας των αγοραστών να εξασφαλίσουν μία κατοικία πριν να αυξηθούν τα επιτόκια των ενυπόθηκων δανείων.

Καναδάς

  • Το υψηλότερο επίπεδο από το 2003 κατέγραψε ο πληθωρισμός στην χώρα, με την ένδειξη 4,4% από 4,1% τον Αύγουστο.

 

Aσία

Ιαπωνία

  • Μετά από παραμονή επι 17 μήνες σε αρνητικό έδαφος, ο πληθωρισμός επέστρεψε σε θετικός έδαφος, σημειώνοντας ετήσια μεταβολή 0,2% και 0,1% αντίστοιχα ο ονομαστικός και ο σκληρός πυρήνας του. Κύρια αιτία ήταν η αύξηση της τιμής των φρέσκων τροφίμων. Η διαδικασία κλιμάκωσης των τιμών αναμένεται να συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες.

 

 

Market Snapshots

Macro

1

10 Year Sovereign Bonds

2

Global Indices

3

Developed Markets

4

Emerging Markets

5

Currencies

6

Commodities

7

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ