Ο οικονομικός κατηχισμός των τελευταίων δεκαετιών επιτάσσει οι κεντρικές τράπεζες των οικονομιών να είναι ανεξάρτητες. Στην τρέχουσα συγκυρία όμως των διολισθαινουσών βεβαιοτήτων, τίθεται σε αμφισβήτηση και αυτή πλέον η απαράβατη θεμελιακή αρχή. Στις ΗΠΑ ο πρόεδρος ασκεί έντονη πίεση στην κεντρική τράπεζα προκειμένου να μειώσει τα παρεμβατικά της επιτόκια γεγονός το οποίο θα έχει σαν αποτέλεσμα την πτώση της συναλλακτικής ισοτιμίας του δολαρίου. Στην Ιαπωνία υπάρχει ισχυρή δέσμευση της κ. Τράπεζας στο επεκτατικό πρόγραμμα του πρωθυπουργού Abe (Abenomics). Στην Τουρκία ο νεοδιορισμένος κεντρικός τραπεζίτης είναι πλήρως εναρμονισμένος με τις επιταγές του προέδρου Erdogan. Στην Ινδία ο πρόεδρος Μόντι απομάκρυνε διαφωνούντα με τις απόψεις του μέλη του συμβουλίου της τράπεζας. Πρόκειται λοιπόν περί μιας στροφής εν τη γενέσει της; Πόσο άσχημο θα ήταν άραγε αν οι κεντρικές τράπεζες θα ήταν λιγότερο ανεξάρτητες;
Η ιστορική προσέγγιση μας βεβαιώνει ότι η ανεξαρτησία δεν συνιστά φυσικό φαινόμενο αλλά μια εξέλιξη των τελευταίων δεκαετιών. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 70 τα νομίσματα ήταν συνδεδεμένα με το δολάριο το οποίο στηριζόταν στον χρυσό. Με την κατάργηση του συστήματος αυτού (Nixon shock, 15/08/1971), περάσαμε στην ιστορική φάση του μεγάλου πληθωρισμού που διήρκεσε μέχρι την δεκαετία του 80. Οι μέχρι τότε πολιτικά εξαρτημένες Τράπεζες αποδείχθηκαν ανεπαρκείς στην καταπολέμηση του καλπάζοντος πληθωρισμού κυρίως λόγω της αδυναμίας τους να ακολουθήσουν την αντιλαϊκή πολιτική της αύξησης των επιτοκίων προκειμένου να περιοριστεί η ζήτηση.
Η εισαγωγή της αρχής της ανεξαρτησίας των κεντρικών τραπεζών και οι εφαρμοζόμενες νομισματικές πολιτικές καταπολέμησης του πληθωρισμού οδήγησαν σε συχνές υφέσεις και αύξηση της ανεργίας. Η νέα όμως αυτή κατάσταση μακροπρόθεσμης σταθερότητας των τιμών, οδηγεί σε συγκρούσεις με την νοοτροπία διατήρησης της εξουσίας εκ μέρους του πολιτικού προσωπικού.
Μετα την κρίση του 2008 διαμορφώνεται μια νέα κατάσταση. Τα επίπεδα της παραγωγικής ικανότητας είναι υψηλά, μάλιστα με οξεία έλλειψη κάποιων ειδικοτήτων του εργατικού δυναμικού, το μισθολογικό κόστος αυξήθηκε με ήπιους ρυθμούς. Προφανώς οι οικονομικές δομές σε ένα περιβάλλον παγκοσμιοποίησης, ψηφιοποίησης και χρημ/κης φιλελευθεροποίησης, δημιούργησαν ένα καθεστώς όπου ο πληθωρισμός σαν πρόβλημα δεν υπάρχει πλέον και η αναγκαιότητα ύπαρξης μιας ανεξάρτητης κεντρικής τράπεζας με στόχο την επίτευξη της σταθερότητας των τιμών ίσως εκπίπτει.
Νέα προβλήματα πλέον απασχολούν τους οικονομολόγους, ιδιαίτερα η περίπτωση της αντιμετώπισης των υφέσεων σε μια συγκυρία μηδενικών η αρνητικών επιτοκίων όπου οι χρηματιστηριακές αγορές τείνουν προς καταστάσεις συλλογικής ευφορίας και υπερβολών. Η επιδιωκόμενη σταθερότητα ενός τέτοιου περιβάλλοντος προϋποθέτει την συμμετοχή ενός θεσμικού ανεξάρτητου παράγοντα ο οποίος δεν μπορεί να αναπληρωθεί από το πολιτικό προσωπικό, το οποίο επωφελείται από τις φάσεις της οικονομικής ανάπτυξης όπου δημιουργούνται θέσεις εργασίας και αυξάνονται τα φορολογικά έσοδα. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον ουσιαστικά θα μπορούσαν μόνο οι ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες να κινηθούν κόντρα στο ρεύμα.
Είναι επιτακτική η ανάγκη ανάπτυξης ενός νέου πλαισίου λειτουργίας των κεντρικών τραπεζών. Το παλαιό πλαίσιο είναι μάλλον ξεπερασμένο και όσο συνεχίζουν να πράττουν εντός αυτού θίγεται η αξιοπιστία τους.
Ευρώπη
Economy & Markets
Τα δεδομένα των ερευνών PMI για την Ευρώπη παρουσιάζουν μια εικόνα στασιμότητας της δραστηριότητας. Ενθαρρυντική η βελτίωση των στοιχείων της Γαλλίας, αλλά ανησυχητικά είναι τα σημάδια παρατηρούμενων αποκλίσεων στην δραστηριότητα μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας και του τομέα της μεταποίησης και των υπηρεσιών. Είναι σοβαρός ο προβληματισμός για το ενδεχόμενο μετάδοσης των αδυναμιών από τις ασθενείς περιοχές της δραστηριότητας στις υγιείς και ιδιαίτερα στην αγορά εργασίας.
Γερμανία
- Κατά 0,1% ήταν μειωμένες οι τιμές παραγωγού τον Σεπτέμβριο του 2019 έναντι αυτού του 2018.
- Τα επίπεδα των δημοσιευόμενων πρόδρομων δεικτών συνεχίζουν να συνάδουν με υφεσιακά δεδομένα. Το επιχειρηματικό φρόνημα παρέμεινε και τον Οκτώβριο χαμηλό. Ο δείκτης ifo climate κινείται στα χαμηλά του 2012 και οι ανησυχίες για ύφεση να συνεχίζουν να αιωρούνται. Παρα τις πρόσφατες αναλαμπές ελπίδας για την παγκόσμια οικονομία υπό το φως μιας περιορισμένης εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και την σχετική φυγή απ’ το αδιέξοδο του Brexit, δεν εμφανίζονται ούτε τα ελάχιστα στοιχεία ανακούφισης των επιχειρηματικών διαθέσεων στην Γερμανία. Αντίθετα, σύμφωνα με την έρευνα του ifo αλλά και του PMI, τα σημάδια αδυναμίας του μεταποιητικού κλάδου αρχίζουν να μεταδίδονται στον μέχρι τώρα ισχυρό τομέα των υπηρεσιών, η ανάκαμψη αρχίζει να απομακρύνεται και η ελπίδα μετατοπίζεται πλέον στην προσδοκία μιας ήπιας μορφής ύφεσης
Ρωσία
-
Κατά 0,50% στο 6,5% μείωσε το παρεμβατικό της επιτόκιο η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας. Οι κίνδυνοι μιας παγκόσμιας επιβράδυνσης και η υπερίσχυση των αποπληθωριστικών κινδύνων αυτών του πληθωρισμού ώθησαν την κεντρική τράπεζα να αναθεωρήσει τις προβλέψεις της από το 4,25% στο 3,5% για τον πληθωρισμό.
Αμερική
Economy & Markets
ΗΠΑ
- Στα 5,38 εκατ. μονάδες ανήλθαν οι πωλήσεις κατοικιών και διαμερισμάτων στον Σεπτέμβριο του 2019 αυξημένες κατά 3,9% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Η μέση τιμή αγοραπωλησίας ήταν 272.100$ αυξημένη κατά 5,9%.
Ασία
Economy & Markets
Κορέα
- Αμετάβλητος στο 2% παρέμεινε το γ’ τρίμηνο του 2019 ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ της χώρας. τα χαρακτηριστικά της δημοσίευσης ήταν η έντονη πτώση των αποθεμάτων, η κατάσταση ασθενούς εγχώριας ζήτησης, η πτώση των επενδύσεων αποτυπωμένη κυρίως στην ανέγερση κατοικιών. Η αντιστάθμιση προέκυψε από τις ενισχυμένες κρατικές δαπάνες υπογραμμίζοντας έτσι την ανάγκη συνέχισης της δημοσιονομικής επέκτασης. Στην πρόσφατη πτώση του ρυθμού μεγέθυνσης του ΑΕΠ πρέπει οπωσδήποτε να καταλογιστεί σαν παράγοντας υψηλής συνεισφοράς, η εισαγωγή εκ μέρους της κυβέρνησης της εβδομαδιαίας εργασίας των 52 ωρών συγκριτικά με το προηγούμενο των 68 ωρών.
Market Snapshots
Macro
10 Year Sovereign Bonds
Global Indices
Developed Markets
Emerging Markets
Currencies
Commodities
